Türkiye'de elektrik tarifeleri, tüketicilerin ihtiyaçlarına ve tercihlerine göre değişebilir. Elektrik tedarikçileri genellikle farklı tarifeler sunarlar.
Türkiye'de yaygın olarak bulunan bazı elektrik tarife türleri
1. Standart Tarife: Görevli tedarik şirketinden enerji alan iletim sistemi kullanıcısı tüketiciler standart tarifeyi kullanır, en temel elektrik tüketim tarifesidir. Tüketiciler, belirli bir birim fiyat üzerinden tüketilen elektriği öderler. Bu tarife hem ev kullanıcılarına hem de işletmelere yöneliktir.
Elektrik satın alma terimlerinde "gece", "gündüz" ve "puant" terimleri, elektrik tüketimindeki saatlere ve bu saatlere göre uygulanan farklı birim fiyatlara atıfta bulunur. Bu terimler, elektrik tedarikçilerinin veya dağıtım şirketlerinin sunduğu tarifelerle ilişkilendirilir.
- Gece (Off-Peak): "Gece" veya "off-peak" saatleri, genellikle gece yarısı ile sabahın erken saatleri arasındaki saat dilimini ifade eder. Bu saatlerde elektrik talebi genellikle daha düşüktür, çünkü çoğu insan uyumaktadır ve endüstriyel üretim faaliyetleri minimumda bulunur. Bu nedenle, bu saatlerde elektrik tüketimi daha azdır ve elektrik maliyeti daha düşüktür. Bu nedenle, "gece" saatlerinde elektrik tüketimi yapanlar daha düşük bir birim fiyat öderler.
- Gündüz (On-Peak): "Gündüz" veya "on-peak" saatleri, genellikle güneşli saatlerde ve iş saatlerinde yüksek elektrik talebi olduğu saatleri ifade eder. Bu saatlerde elektrik talebi artar ve elektrik maliyeti daha yüksektir. Bu nedenle, "gündüz" saatlerinde elektrik tüketimi yapanlar daha yüksek bir birim fiyat öderler.
- Puant (Puant): "Puant" saatleri, genellikle günün en yüksek elektrik talebinin olduğu, elektrik şebekesinde yoğun talep olduğu saatleri ifade eder. Bu saatlerde elektrik maliyeti en yüksek seviyededir. "Puant" saatleri, elektrik tüketimindeki zirve saatlerini temsil eder ve enerjiyi yoğun bir şekilde kullanan büyük endüstriyel tesisler ve işletmeler için maliyeti yüksektir.
Bu terimler, elektrik tarifeleri içindeki saatlere dayalı fiyatlandırmayı açıklamak ve tüketicilere elektrik tüketimlerini daha düşük maliyetle yönetme fırsatı sunmak amacıyla kullanılır. Elektrik tedarikçileri, tüketicilere farklı saat dilimlerinde farklı birim fiyatlar sunarak enerji tasarrufunu ve talep yönetimini teşvik edebilirler.
2. Dağıtım Sistemi Kullanıcıları ise 2 farklı tarifeye göre fatura ödemektedirler. Trafo sahibi olan müşteriler, Orta Gerilim ve olmayan müşteriler ise Alçak Gerilim tarifelerinden bağlı olduğu abone grubuna göre faturaları hesaplanmaktadır.
Abone Grupları ise aşağıdaki gibidir;
A: Sanayi
B: Kamu ve Özel Hizmetler Sektörü ile Diğer
C: Mesken
D: Tarımsal Faaliyetler
E: Aydınlatma
- Görevli Tedarik Şirketinden Enerji Alan Tüketiciler
Orta gerilim bağlantısı olan aboneler, kapasitelerine göre güç bedeli ve güç aşım bedellerini farklı birim fiyatlarda ödedikleri tek zamanlı veya çok zamanlı aboneliği seçerek elektrik faturalarında düşüş sağlayacak ayarlamaları yapabilirler.
Alçak gerilim bağlantısı olan aboneler ise sadece tek terimli ve aşağıdaki kendisine uygun abone grubuna göre faturalarını hesaplayabilirler.
A: Sanayi
B: Kamu ve Özel Hizmetler Sektörü ile Diğer (30 kWh/gün ve altı)
C: Kamu ve Özel Hizmetler Sektörü ile Diğer (30 kWh/gün üstü)
D: Mesken (8 kWh/gün ve altı)
E: Mesken (8 kWh/gün üstü)
F: Şehit Aileleri ve Muharip Malul Gaziler
G: Tarımsal Faaliyetler
H: Aydınlatma
I: Genel Aydınlatma
- Özel Tedarikçiden Enerji Alan Tüketiciler İçin Sistem Kullanım Tarifeleri
Orta gerilim bağlantısı olan aboneler, güç bedeli, güç aşım ve dağıtım bedelini farklı birim fiyatlarda ödedikleri çift terim veya tek terim aboneliği seçerek elektrik faturalarında düşüş sağlayacak ayarlamaları yapabilirler.
Alçak gerilim bağlantısı olan aboneler ise sadece tek terimli ve aşağıdaki kendisine uygun abone grubuna göre faturalarını hesaplayabilirler.
J: Sanayi
K: Kamu ve Özel Hizmetler Sektörü ile Diğer (30 kWh/gün ve altı)
L: Kamu ve Özel Hizmetler Sektörü ile Diğer (30 kWh/gün üstü)
M: Mesken (8 kWh/gün ve altı)
N: Mesken (8 kWh/gün üstü)
O: Şehit Aileleri ve Muharip Malul Gaziler
P: Tarımsal Faaliyetler
Q: Aydınlatma
R: Genel Aydınlatma
3. Yenilenebilir Enerji Tarifeleri: Bazı tedarikçiler, yenilenebilir enerji kaynaklarından üretilen elektriği tercih eden tüketicilere özel yenilenebilir enerji tarifeleri sunarlar. Bu tarifeler, çevre dostu enerji kaynaklarını desteklemeyi amaçlar.
4. İşletmelere Yönelik Tarifeler: İşletmeler için özel olarak tasarlanmış tarifeler mevcuttur. İşletmelerin tüketim alışkanlıklarına ve ihtiyaçlarına göre çeşitli tarifeler sunulur. Lumian tedarik anlaşmaları ile müşterilerine çok özel tarife ve birim fiyat avantajlarını sunar.
Tüm bu tarifeler, elektrik tedarikçileri ve dağıtım şirketleri tarafından sunulur ve tüketici tercihlerine bağlı olarak seçilebilir. Tüketiciler, tüketim alışkanlıklarını ve bütçelerini göz önünde bulundurarak en uygun elektrik tarifesini seçebilirler. Elektrik tarifeleri ve fiyatları zaman zaman değişebilir, bu nedenle tüketicilerin düzenli olarak güncel bilgilere erişmeleri önemlidir.
Türkiye'de enerji tüketimi ve fatura hesaplaması ise şu şekilde gerçekleşir:
1. Tüketim Miktarı (kWh): Enerji tüketiminin en önemli bileşeni, tüketicinin kullandığı elektrik miktarıdır. Elektrik sayaçları, belirli periyotlarda okunur ve bu okuma sonucunda tüketicinin kullandığı elektriğin kilovatsaat (kWh) cinsinden miktarı belirlenir.
2. Tarife: Tüketici, enerji tedarikçisi tarafından sunulan bir tarife seçer. Tarifeler, tüketicinin tüketim alışkanlıklarına ve tercihlerine göre farklılık gösterebilir. Tarifeler, saatlere ve tüketim miktarlarına göre farklı birim fiyatlar içerebilir.
3. Birim Fiyatlar: Tüketicinin seçtiği tarife kapsamında, tüketilen her bir kilovatsaat (kWh) için ödemesi gereken birim fiyatlar belirlenir. Bu birim fiyatlar, tarifenin özelliklerine ve tüketim saatlerine bağlı olarak değişebilir. Örneğin, gece saatlerinde daha düşük birim fiyatlarla enerji tüketimi yapılıyorsa, gündüz saatlerinde daha yüksek birim fiyatlar uygulanabilir.
4. Abonelik Ücreti: Aboneler, enerji tedarik hizmetlerinden faydalanabilmek için abonelik ücreti öderler. Abonelik ücreti, hizmetin sunulması ve altyapının sürdürülmesi maliyetlerini karşılamak amacıyla tahsil edilir.
5. Dağıtım Bedeli: Elektrik dağıtımı için kullanılan altyapının sürdürülmesi ve bakımı için dağıtım şirketine ödenen bir dağıtım bedeli vardır. Bu ücret, tüketim miktarına göre hesaplanır.
6. Pay ve fonlar: Türkiye Radyo ve Televizyon Kurumu (TRT) payı, belediye fonu vb. elektrik faturalarının bir kısmını oluşturan bir vergi veya ücrettir.
7. KDV (Katma Değer Vergisi): Elektrik faturalarına katma değer vergisi (KDV) eklenir. KDV oranı Türkiye'de yürürlükte olan vergi kanunlarına tabidir ve genellikle standart KDV oranı uygulanır.
Tüm bu bileşenlerin toplamı, tüketicinin elektrik faturasını oluşturur. Tüketiciler, tüketim alışkanlıklarını ve bütçelerini göz önünde bulundurarak en uygun tarifeyi seçebilirler. Tarife ve fiyatlandırma politikaları, enerji tedarikçisi ve bölgeye göre değişebilir, bu nedenle tüketicilerin güncel bilgilere erişmeleri önemlidir.